ANG PAGLIHOK SA KALIBUTAN

Ang atong kalibutan wala nagapahulay. Kini siya kanunay nga nagalihok. Apan unsa man ang mga pamatuod niini? Ang mga scientist adunay lain-lain nga mga pamatuod kung ngano ang kalibutan nagalihok. 

 

Continental Drift Theory

Gituhuan nga ang tanang kayutaan sa kalibutan kay gikan sa usa ka dako nga kontinente nga gitawag ug Pangea.

Apan sa paglabay sa mga katuigan, nagkabuwag-buwag kini. Ang pagkabuwag-buwag niini kay ginatawag na Continental Drift. Ang continental drift kay ang paglihok sa mga dagkong bahin sa yuta sa kalibutan. Ang mga yuta mahimong nagpalayo sa usag-usa, mahimo pud nga nagpaduol sa usag-usa

Makita ni nato sa pagkaporma sa mga kilid sa kontinente sa habagatang bahin sa Amerika (ubos) ug sa Africa. Ang dugay na nga pagduot-duot ug pagbira-bira sa mga kontinente ang nakaporma niini. Gibana-banang 1-10 ka sentimetros matag tuig ang paglihok sa mga kontinente. Kasagarang paglihok sa yuta sama sa linog ug pagbuto sa bulkan kay mahitabo sa mga tumoy sa kontinente kung diin kini sila nagsugat.

Plate tectonics theory

Ang Continental Drift Theory wala dayon tuuhi sa mga scientists kay daghan kayo ni ug mga kalapasan. Tungod niini, sila nagmugna ug mas bag-o ug mas han-ay nga ebidensiya. Mao kini ang Plate Tectonics Theory.

Gituhuan na ang lithosphere sa kalibutan nabahin ngadto sa pipila ka mga dagko na seksyon sa yuta nga mulihok matag karon ug unya.

Ang kalihukan sa mga plates resulta sa pagsubsob sa mas bug-at nga seksyon sa yuta padulong sa asthenosphere. Ang mas gaan na bahin mao pud ang mupatigbabaw sa mas bug-at. Mao kini ang hinungdan kung ngano nagkalain-lain ang hitsura sa mga plates.

Ang plate tectonics theory kay naugmad ug gipakita ni Alfred Wegener sa usa ka paningkamot sa pagpatin-aw sa kalihukan sa mga kontinente.

Usa sa pamatuod kabahin saplate tectonics mao ang pagkadiskubre sa mgafossils nga makita pud sa pikas bahin sa kalibutan. Kini misugyot nga sa una, ang kayutaan nato konektado.

Seafloor Spreading

Ang Seafloor Spreading kay ang proseso kung diin ang salog sa dagat kay mabinat kung ang duha kaplates mupalayo sa usag-usa. Samtang nagpalayo ang mgaplates, ang mga bato dinhing dapita mangabuak ug magmugna kini ug liki sa mga plates.

Kini mahitabo samid-oceanic ridge kung diin ang bag-o na oceanic crust maporma pinaagi sa kalihukan sa bulkan ug unya hinay-hinay nga nagalihok paggawas sa bulkan.

Ang Seafloor Spreading kay makatabang sa pagpatin-aw sa continental drift ugplate tectonics. Sa diha nga ang oceanic plates kay mupailalom, naay mahitabo nga liki salithosphere hinungdan sa pagbinat niini. Mugawas ang init na magma sa mga liki ug magpabugnaw sa salog sa dagat, hinungdan na mao napud kini ang muilis isip salog sa dagat.